Tylko czekolada Ritter Sport może być kwadratowa

Trybunał Federalny zdecydował w czwartek (23.07.2020), że „wnioski o wykreślenie są nieuzasadnione” i uznał, że „jedyną znaczącą cechą figurujących jako znak towarowy opakowań produktów są ich kwadratowe powierzchnie”.

Rodzinne przedsiębiorstwo Alfred Ritter GmbH & Co KG z miejscowości Waldenbuch koło Stuttgartu produkuje od 1932 roku swoje czekolady w kształcie kwadratu i od 1970 roku reklamuje się hasłem „Kwadratowa. Praktyczna. Dobra”. Pomysłodawcom chodziło o to, by móc tabliczkę czekolady włożyć do kieszeni i żeby się nie złamała. Przed laty Mondelez – właściciel firmy Milka – wystąpił w sądzie o zniesienie ochrony prawnej znaku towarowego kwadratowych opakowań.

Nie będzie zatem rewolucji na półkach ze słodyczami w niemieckich sklepach. Firma Alfred Ritter GmbH & Co KG zadbała o to, by w latach 90. objąć ochroną charakterystyczne opakowanie czekolady. Zarejestrowane zostało w pewnym sensie puste opakowanie – neutralne, bez nadruku, ale z charakterystyczną boczną klapką i podłużnym szwem do zgięcia z tyłu. Nieco później Ritter zarejestrował – oprócz klasycznej stugramowej tabliczki – jeszcze tzw. „Minis”.

W Urzędzie Patentowym w Monachium (DPMA) jest zarejestrowanych około 4900 podobnych znaków towarowych. Spośród nich „żyje” jeszcze około 2200. W wypadku pozostałych ochrona patentowa zakończyła się. W sumie na świecie jest 837 000 takich „żywych” znaków towarowych. Zdaniem DPMA warunki wstępne, by trafić na listę chronionych znaków towarowych, są bardzo wygórowane. Wszystko po to, by zapobiec monopolowi. Nie można ochronić kształtu, jeśli inni usługodawcy koniecznie go potrzebują.

Spór o kształt czekolady rozpoczął się w 2010 roku. Wtedy główny konkurent Ritter Sport, koncern Kraft Foods (dziś Mondelez), wystąpił w sądzie o usuniecie obydwu znaków towarowych.

Przed Federalnym Sądem Patentowym zgubna okazała się historia rodziny Ritter. Clara Ritter, która wraz z mężem Alfredem Eugenem założyła firmę, miała w 1932 roku wpaść na pomysł, aby wyprodukować czekoladę pasującą do kieszeni, ale i ważącą tyle samo, ile klasyczna tabliczka czekolady. Dla sędziów była to zaleta w stosunku do podłużnej prostokątnej tabliczki, czego Ritter ich zdaniem nie może „rezerwować” dla siebie. Trybunał Federalny w 2017 roku był jednak innego zdania. Decydujące jest to, czy kwadratowy kształt jest typowy dla konsumenta czekolady. Głównym celem jest bowiem jej konsumpcja. To, czy można ją wygodnie schować w kieszeni sędziowie uznali za sprawę drugorzędną. Drugą rundę przed Sądem Patentowym wygrał Ritter. Sprawa trafiła jednak znów do Karlsruhe. Tym razem wszystko zależało od tego, czy kwadrat czekolady to tylko i wyłącznie kształt, „który nadaje produktowi istotnej wartości”. Zgodnie z prawem to kryterium absolutnie wykluczające ochronę znaku towarowego, nawet jeśli w pierwszej chwili wydaje się to niedorzeczne.

Czy kwadratowe opakowanie jest dla  Ritter Sport „istotną wartością”? W każdym razie firma od dziesięcioleci jest wierna swojemu sloganowi reklamowemu. Sędziowie Trybunału Federalnemu wierzą, że wpływa to na konsumentów. Dla klienta kształt czekolady odwołuje się do jej pochodzenia, a z tym wiążą się oczekiwania, co do jakości. – Nie o to jednak chodzi – powiedział Thomas Koch odczytując wyrok. Inaczej niż w przypadku np. różnych opakowań na Wielkanoc lub Boże Narodzenie, kwadrat nie ma żadnej wartości artystycznej. Nie powoduje również różnic cenowych. 

W rodzinie Ritter ulga jest ogromna. – Dla nas, jako stosunkowo niewielkiej firmy, kwadratowy kształt naszych opakowań ma podobne znaczenie jak dla strony przeciwnej indywidualny kolor fioletowy, który również podlega ochronie, jeśli chodzi o znak towarowy – powiedział rzecznik firmy Thomas Seeger.

Mondelez uważa natomiast, że kwadrat jest „uniwersalnym i powszechnym kształtem, który jest stosowany przez producentów jako kształt opakowania różnych dostępnych na rynku produktów spożywczych i słodyczy”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

(REUTERS,DPA)/gwo